مس یکی از ریزمغذیهای ضروری برای مرکبات است که در فعالیت بسیاری از آنزیمها و واکنشهای اکسیداسیون–احیا نقش دارد. این عنصر بخشی از آنزیمهایی مانند پلیفنلاکسیداز و سیتوکروم اکسیداز است که در فرآیندهای تنفس و دفاع گیاه نقش مستقیم دارند. کمبود مس در مرکبات یکی از دلایل اصلی کاهش رشد رویشی و ضعف کیفیت میوهها محسوب میشود.
علائم کمبود مس در مرکبات به شکل زردی برگهای جوان، کاهش ضخامت برگ، ضعف رشد شاخههای تازه و ریزش زودهنگام برگها بروز میکند. در مراحل شدیدتر، شاخههای انتهایی خشکیده و درخت توانایی تولید میوه کافی را از دست میدهد.
از نظر کیفی، مس نقش مهمی در افزایش استحکام پوست و بافت میوه دارد. میوههای غنی از مس ماندگاری بیشتری در انبار و زنجیره توزیع دارند و کمتر دچار پوسیدگی میشوند. همچنین این عنصر در تشکیل گردههای سالم و باروری گلها نقش دارد و در نتیجه تأمین آن باعث افزایش تشکیل میوه در باغات مرکبات میشود.
کمبود مس باعث افزایش حساسیت مرکبات به بیماریهای قارچی و باکتریایی مانند شانکر میوه و لکه برگی میشود. درختان کممس معمولاً مقاومت پایینی در برابر تنشهای زیستی نشان میدهند.
برای رفع کمبود مس، استفاده از ترکیباتی مانند سولفات مس یا کلات مس توصیه میشود. این ترکیبات میتوانند هم به صورت محلولپاشی برگی و هم به صورت چالکود مصرف شوند. محلولپاشی معمولاً اثر سریعتری دارد زیرا مس در خاکهای قلیایی به سرعت تثبیت میشود.
مدیریت مصرف مس باید با دقت انجام گیرد زیرا مصرف بیش از حد آن میتواند سمیت ایجاد کند. به همین دلیل، تعیین نیاز واقعی گیاه از طریق آزمون برگ و خاک اهمیت زیادی دارد.
در نهایت، تأمین مس کافی در مرکبات منجر به افزایش رشد رویشی، بهبود کیفیت میوه و افزایش مقاومت درختان به بیماریها میشود. این عنصر اگرچه در مقادیر کم نیاز است، اما نبود آن خسارات بزرگی به عملکرد باغ وارد میکند.