گوگرد یکی از عناصر مهم در تغذیه گیاهان است که علاوه بر نقش مستقیم در متابولیسم گیاهی، به عنوان یک اصلاحکننده خاک نیز عمل میکند. در خاکهای آهکی و قلیایی که در بسیاری از مناطق ایران شایع هستند، pH بالا مانع جذب بسیاری از عناصر ریزمغذی میشود. مصرف گوگرد کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر برای کاهش pH و افزایش قابلیت جذب عناصر غذایی است.
گوگرد پس از ورود به خاک توسط باکتریهای تیوباسیلوس اکسید شده و به اسید سولفوریک تبدیل میشود. این فرآیند موجب آزادسازی یون هیدروژن شده و pH خاک را کاهش میدهد. کاهش pH نه تنها باعث افزایش حلالیت فسفر میشود، بلکه جذب ریزمغذیهایی مانند آهن، روی و منگنز را نیز تسهیل میکند. این ویژگی بهویژه در باغات مرکبات، پسته و انگور اهمیت بالایی دارد.
از نظر تغذیهای، گوگرد برای سنتز اسیدهای آمینهای مانند سیستئین و متیونین ضروری است. این اسیدهای آمینه در ساخت پروتئینها و آنزیمها نقش کلیدی دارند. همچنین گوگرد موجب افزایش کیفیت محصولات از نظر طعم و عطر میشود. برای مثال در پیاز و سیر، ترکیبات گوگردی عامل اصلی طعم و خواص دارویی هستند.
مصرف گوگرد علاوه بر اصلاح خاک، اثرات مثبتی بر کنترل برخی بیماریهای قارچی و آفات دارد. گوگرد به عنوان یک قارچکش طبیعی علیه سفیدکهای پودری استفاده میشود و به دلیل خاصیت ضدباکتریایی و حشرهکشی ملایم، کاربرد گستردهای در مدیریت تلفیقی آفات و بیماریها دارد.
روش مصرف گوگرد اهمیت زیادی در کارایی آن دارد. گوگرد پودری یا گرانوله معمولاً به صورت چالکود یا مخلوط با خاک مصرف میشود. برای تسریع اکسیداسیون، مصرف مواد آلی و فعالیت میکروبی خاک اهمیت زیادی دارد. همچنین استفاده از گوگرد مایع یا سوسپانسیون گوگرد در برخی محصولات بهعنوان محلولپاشی امکانپذیر است.
در نهایت، گوگرد یک عنصر چندمنظوره در کشاورزی محسوب میشود. این عنصر هم بهطور مستقیم در متابولیسم گیاه نقش دارد و هم بهطور غیرمستقیم با کاهش pH خاک و افزایش جذب عناصر غذایی، باروری خاک را بهبود میبخشد. استفاده علمی و اصولی از گوگرد میتواند هم بهرهوری خاکهای آهکی ایران را افزایش دهد و هم نیاز به مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی دیگر را کاهش دهد.