کمبود پتاسیم در مرکبات یکی از عوامل اصلی کاهش عملکرد و کیفیت میوه است. پتاسیم نقشی کلیدی در انتقال قندها و مواد فتوسنتزی به میوه دارد و نبود آن موجب تولید میوههای کوچک، کمآب و کمشیرین میشود. علائم اولیه کمبود پتاسیم در برگهای پیر ظاهر شده و به صورت زردی یا سوختگی در حاشیه و نوک برگها بروز میکند. با پیشرفت کمبود، برگها ریزش پیدا کرده و شاخهها ضعیف میشوند.
پتاسیم در تنظیم فشار اسمزی و باز و بسته شدن روزنهها نقش دارد و در نتیجه کمبود آن باعث کاهش کارایی مصرف آب درخت میشود. در شرایط تنش خشکی، درختان دچار کمبود پتاسیم توانایی تحمل کمتری داشته و دچار پژمردگی سریعتر میشوند. همچنین کاهش فتوسنتز در این درختان منجر به کاهش تولید قندها و در نتیجه کیفیت پایینتر میوه خواهد شد.
از نظر کیفی، کمبود پتاسیم باعث کاهش درصد مواد جامد محلول (بریکس)، ضعف رنگ پوست و حساسیت بیشتر میوه به ضربه و بیماریهای پس از برداشت میشود. این موضوع در صادرات مرکبات اهمیت ویژهای دارد زیرا بازارهای جهانی کیفیت بالایی را مطالبه میکنند. میوههای کمپتاسیم معمولاً رنگ یکنواختی ندارند و در انبار ماندگاری کمتری از خود نشان میدهند.
در شرایط کمبود پتاسیم، تشکیل گل نیز کاهش مییابد و بسیاری از گلها به میوه تبدیل نمیشوند. همچنین درصد ریزش میوههای تازه تشکیلشده افزایش پیدا میکند. این امر در نهایت باعث کاهش چشمگیر عملکرد باغ میشود.
برای رفع کمبود پتاسیم، استفاده از کودهای محلول مانند نیترات پتاسیم یا سولفات پتاسیم توصیه میشود. مصرف این کودها هم به صورت خاکی و هم محلولپاشی امکانپذیر است. در خاکهای شور و قلیایی، استفاده از کلرید پتاسیم توصیه نمیشود زیرا کلر میتواند آسیب بیشتری به مرکبات وارد کند.
زمانبندی مصرف پتاسیم اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان مصرف در مرکبات، مرحله رشد سریع میوه و همچنین پیش از ورود به دوره گلدهی است. در این مراحل، نیاز درخت به پتاسیم در بالاترین سطح قرار دارد.
مدیریت تعادل بین نیتروژن و پتاسیم نیز ضروری است. مصرف بیش از حد نیتروژن میتواند جذب پتاسیم را کاهش دهد. بنابراین برنامه تغذیهای باید بر اساس آزمون خاک و برگ و با در نظر گرفتن نیاز واقعی گیاه تنظیم شود.