تأثیر اوره بر رشد رویشی و عملکرد محصولات کشاورزی

اوره پرمصرف‌ترین کود نیتروژنه در جهان است که به دلیل غلظت بالای نیتروژن (حدود ۴۶ درصد) و حلالیت خوب، در کشاورزی مدرن جایگاه ویژه‌ای دارد. نیتروژن موجود در اوره، عنصر کلیدی در سنتز پروتئین‌ها، اسیدهای نوکلئیک و کلروفیل است و نقش اساسی در رشد رویشی گیاه دارد. مصرف بهینه اوره موجب افزایش سطح برگ، بهبود فتوسنتز و افزایش ظرفیت تولید انرژی در گیاه می‌شود که این عوامل مستقیماً بر عملکرد محصولات کشاورزی اثرگذار هستند.

یکی از مهم‌ترین اثرات اوره، افزایش رشد رویشی در مراحل اولیه زندگی گیاه است. گیاهانی که نیتروژن کافی دریافت می‌کنند، برگ‌های سبزتر و پهن‌تر تولید می‌کنند که این ویژگی باعث افزایش سطح فتوسنتزی و تولید بیشتر کربوهیدرات‌ها می‌شود. در محصولات زراعی مانند گندم و برنج، این فرآیند به تولید خوشه‌های قوی‌تر و افزایش عملکرد نهایی منجر می‌شود.

با این حال، مصرف بیش از حد اوره می‌تواند اثرات منفی به همراه داشته باشد. مصرف نیتروژن اضافی موجب رشد رویشی بیش از حد و کاهش تخصیص انرژی به سمت اندام‌های زایشی می‌شود. این حالت در بسیاری از محصولات باغی باعث کاهش گلدهی و میوه‌دهی خواهد شد. همچنین مصرف زیاد اوره می‌تواند منجر به افزایش حساسیت گیاهان به بیماری‌های قارچی و آفات گردد.

از نظر خاک‌شناسی، اوره پس از مصرف وارد چرخه هیدرولیز شده و به آمونیوم و سپس نیترات تبدیل می‌شود. این فرآیند با تولید یون هیدروژن همراه است که در بلندمدت می‌تواند موجب کاهش pH خاک شود. در خاک‌های آهکی، این ویژگی مثبت است زیرا جذب فسفر و ریزمغذی‌ها را افزایش می‌دهد، اما در خاک‌های اسیدی باید مدیریت شود تا از اسیدی شدن بیش از حد جلوگیری شود.

روش مصرف اوره تأثیر زیادی بر کارایی آن دارد. مصرف اوره به صورت پخش سطحی در خاک‌های سبک می‌تواند منجر به هدررفت نیتروژن از طریق تبخیر آمونیاک شود. بنابراین، روش‌های نوینی مانند مصرف به صورت چالکود، محلول‌پاشی یا تزریق در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای کارایی بیشتری دارند. همچنین ترکیب اوره با مهارکننده‌های اوره‌آز یا پوشش‌های پلیمری می‌تواند آزادسازی نیتروژن را کنترل کرده و کارایی آن را افزایش دهد.

در نهایت می‌توان گفت اوره یک کود حیاتی برای افزایش رشد رویشی و عملکرد محصولات کشاورزی است. اما بهره‌برداری صحیح از آن نیازمند مدیریت علمی و بر اساس آزمون خاک و گیاه است تا هم عملکرد بالا به دست آید و هم از مشکلاتی مانند آلودگی نیترات در آب‌های زیرزمینی جلوگیری شود.

پیمایش به بالا