سیلیکات‌ها منابعی از عنصر سیلیس (Si) هستند که به عنوان یک ماده مفید در کشاورزی شناخته می‌شوند. اگرچه سیلیس در دسته عناصر ضروری برای همه گیاهان قرار ندارد، اما تحقیقات نشان داده است که مصرف آن اثرات مثبت قابل توجهی بر مقاومت گیاهان به تنش‌های زیستی و غیرزیستی دارد. استفاده از سیلیکات‌ها موجب افزایش استحکام بافت‌ها، کاهش خسارت آفات و بیماری‌ها و بهبود تحمل گیاه به خشکی و شوری می‌شود.
یکی از مهم‌ترین اثرات سیلیکات‌ها، تقویت دیواره سلولی است. سیلیس در دیواره سلولی رسوب کرده و باعث افزایش ضخامت و سختی بافت‌ها می‌شود. این ویژگی مقاومت گیاهان را در برابر حمله قارچ‌ها، باکتری‌ها و حشرات مکنده افزایش می‌دهد. به‌عنوان مثال، در برنج مصرف سیلیکات موجب کاهش بیماری بلاست شده و در خیار مقاومت به سفیدک پودری را افزایش می‌دهد.
از نظر تنش‌های غیرزیستی، سیلیکات‌ها نقش مؤثری در بهبود تحمل گیاهان به خشکی و شوری دارند. این ترکیبات با تنظیم تعادل یونی و کاهش جذب یون‌های سمی مانند سدیم، کارایی مصرف آب و عناصر غذایی را افزایش می‌دهند. همچنین رسوب سیلیس در برگ‌ها باعث کاهش تبخیر و تعرق بیش از حد می‌شود.
مصرف سیلیکات‌ها در محصولات باغی نیز اثرات مثبتی دارد. در انگور و مرکبات، مصرف این ترکیبات موجب افزایش استحکام پوست میوه و کاهش ترکیدگی می‌شود. در صیفی‌جاتی مانند گوجه‌فرنگی و فلفل، سیلیکات‌ها باعث افزایش ماندگاری و کاهش خسارت‌های پس از برداشت می‌گردند.
روش‌های مصرف سیلیکات شامل کاربرد خاکی، محلول‌پاشی برگی و تزریق در سیستم‌های آبیاری است. سیلیکات پتاسیم یکی از رایج‌ترین ترکیبات مورد استفاده است که علاوه بر تأمین سیلیس، پتاسیم را نیز در اختیار گیاه قرار می‌دهد.
در نهایت، مصرف سیلیکات‌ها یک راهکار نوین در کشاورزی پایدار محسوب می‌شود. این ترکیبات علاوه بر افزایش مقاومت گیاهان به بیماری‌ها و تنش‌های محیطی، کیفیت و ماندگاری محصولات کشاورزی را نیز بهبود می‌بخشند. به همین دلیل، سیلیکات‌ها به‌طور فزاینده‌ای در برنامه‌های تغذیه گیاهی مدرن مورد توجه قرار گرفته‌اند.